Zira Bakıyorsun tabloya kadın kuaförü 4 bin 779 aylık gelir beyan etmiş, taksiciler 12 bin 961...

Liste uzayıp gidiyor…

Hangi yıldayız diye bir sorgulama geliyor tabi o an insanın aklına.

Sonra gerçekten Bakan Şimşek mi açıkladı bu tabloyu, ekonomiden sorumlu olan bir bakanın bu rakamlara bir şey demeden açıklaması mantık yanılgısına da düşerek şaşırarak okuduk açıklamaları...

Derler ya neye şaşıracağına şaşırdım işte tam da öyle bir şey aslında önümüzde ki açıklanan tablo.

Bir tarafta ülkenin uluslararası alanda da önemli bir ismi olan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, diğer tarafta aklımızla alay eden sektörlerin beyan ettikleri aylık kazançlar tablosu...

Yine Bakan Şimşek “Yılın ilk altı ayında 225,5 milyar matrah farkı tespit eden vergi müfettişlerini de tebrik ederek haksız kazançların önüne geçilmektedir” açıklamasını yaptı.

Üstelik bu tespitler tüm zamanların en yüksek denetim sonuçlarıymış diye de açıklandı.

Şimdi tüm bunlar üzerine insan sormadan edemiyor.

Kayıt dışı ekonomi nedir?

Türkiye de kayıt dışı ekonomi oranı nedir ve nasıl ekonomi ile nasıl mücadele edilir?

Küresel ekonominin en ciddi yapısal sorunlarından biri olan kayıt dışı ekonomi, yalnızca vergi kayıplarına değil, adaletsiz gelir dağılımına, düşük verimliliğe ve sosyal güvenlik sistemlerinin zayıflamasına da yol açıyor fazlasıyla.

Resmî istatistiklerin dışında kalan bu ekonomik faaliyetler, birçok ülkede ekonominin görünmeyen ama etkili bir yüzünü oluşturuyor aslında.

Kayıt dışı ekonomi; devletin denetim, düzenleme ve vergi sisteminin dışında gerçekleşen üretim, istihdam ve ticari faaliyetleri kapsar her ne kadar ekonomi çatısı altında olsa da .

Bu; vergi verilmeden yapılan işler, sigortasız çalıştırılan işçiler, ruhsatsız işletmeler ya da kaçak mal ticareti gibi farklı başlıkları içerebiliyor.

Dünyaya baktığımızda Güney Amerika ülkeleri ve Hindistan kayıt dışı istihdamın en yüksek olduğu ülkelerin başında yer alıyor.

Şaşırdık mı? Hayır aslında.

Avrupa’ya balonca da yine şaşırmıyoruz Bulgaristan, Romanya ve Yunanistan’ı listede görünce.

Türkiye’de kayıt dışı istihdam oranı yüzde 27-30 aralığında.

Sektörlere baktığımızda da özellikle küçük işletmeler, tarım sektörü, ev içi hizmetler, mevsimlik işler ve göçmen işgücü bu yapının yoğunlaştığı alanlar arasında yer alıyor.

Bu durumda ülke ekonomisine yıllık vergi kaybının 300-400 milyar TL’yi bulabiliyor olması korkutucu aslında.

Kayıt dışılığın yüksek olması, kayıtlı işletmelerin haksız rekabetle karşı karşıya kalmasına, sosyal güvenlik sisteminin dengesinin bozulmasına ve kamu yatırımlarının yeterli finansmanı bulamamasına ve uygulanamamasına sebep neden oluyor.

Baktığımızda yüksek vergi oranları işletmeleri kayıt dışına yönlendiren ana sebeplerin başında.

Kayıt dışı teşvikleri de önleyici unsurlardan aslında.

Devlet destekleri, krediler, hibeler gibi avantajların sadece kayıtlı işletmelere sağlanması, sistemin içine çekici bir unsur haline de getirilebilir.

Kayıt dışı ekonomiyle mücadele yalnızca bir vergi politikası meselesi değil; sosyal adaletin, sürdürülebilir kalkınmanın ve ekonomik güvenliğin temel koşulu aslında.

Ekonomiyi adil ve görünür kılmak, herkes için daha eşit bir yarın inşa etmek demektir aslında öyle değil mi?..

—————

Türkiye ekonomi için pozitif bir haber ile bitirelim yazıyı bu hafta.

IMF hafta ortasında. Türkiye ekonomisinde dil olumlu büyümeyi 2025 de yüzde 3 olarak beklediklerini açıkladı.

Bu durum; Türkiye yatırım yapılabilir ülkeler arasında yükselmeye devam eden ülkeler sıralamasında yukarıya tırmanmaya devam etmesi demek.

Moody’s Türkiye’nin kredi notunu B1 den BA 3’e yükseltirken not görünümünü durağana çevirdi. Bu açıklamada iyi bir haber aslında Türkiye için.

Özeti gelen bu açıklamalara baktığımızda büyüme verisi Türkiye açısından çok önemli.

Başka bir deyişle de Jeopolitik tüm risklere rağmen kredi notları gerçekten sevindirici aslında.

Ne dersiniz?…