Dünya Kaynak: BBC 25.04.2025 16:51 Güncelleme: 25.04.2025 17:04

Rusya-Ukrayna ateşkes planında neler var?

ABD Başkanı Donald Trump'ın özel temsilcisi Steve Witkoff, Ukrayna'da ateşkes sağlanmasına yönelik Moskova'da görüşmelerini sürdürüyor.
Rusya-Ukrayna ateşkes planında neler var?

Witkoff'un Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmesi öncesinde Moskova'da bombalı bir araçla düzenlenen saldırıda üst düzey bir Rus generali öldü.

Bu son dört ay içinde üst düzey bir askeri yetkiliye yönelik ikinci saldırı oldu.

General Yaroslav Moskalik'in Rusya içindeki Ukraynalılar tarafından hedef alındığı düşünülüyor.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Moskova'nın savaşı sona erdirmek için ABD ile "bir anlaşmaya varmaya hazır" olduğunu, ancak bazı unsurların "ince ayara" ihtiyacı olduğunu söyledi.

Reuters haber ajansının haberine göre, ABD ve Avrupa barış önerileri, güvenlik garantileri gibi temel alanlarda farklılık gösteriyor.

Reuters haber ajansı, Steve Witkoff'un 11 Nisan'da Rusya'ya yaptığı ziyaretten altı gün sonra ABD'nin Avrupalı yetkililere ilettiği teklifle ilgili ayrıntıları yayımladı.

Bu teklife AB ve Ukrayna'nın verdiği yanıt da 23 Nisan Çarşamba günü Londra'daki toplantıda Amerikalılara iletildi.

ABD planı, İngiltere-Fransa liderliğindeki "gönüllüler koalisyonunun" Ukrayna'da güvenliği ABD olmadan garanti altına almasını içeriyor.

Avrupalılar ise ABD ve diğerlerinin, Ukrayna'nın saldırıya uğraması halinde yardıma gidecek NATO tarzı bir taahhüt şeklinde "sağlam" garantiler vermesini istiyor.

Avrupa ayrıca, ABD'nin Ukrayna'yı NATO'dan men etme vaadini kabul etmiyor, konuyu sürüncemede bırakmayı tercih ediyor.

Ukrayna'da Avrupa birliklerinin sahada olmasını kısıtlamaya yönelik herhangi bir girişimi de kabul etmiyor.

BBC Avrupa Editörü Paul Kirby, Avrupa ve Ukrayna'nın, yalnızca ateşkes yürürlüğe girdikten sonra işgal altındaki Ukrayna topraklarına ne olacağını tartışacaklarını belirtiyor.

ABD'nin teklifi, Rusya'nın Kırım'ı ilhakının kabul edilmesini ve Luhansk'ın tamamı da dahil olmak üzere diğer işgal altındaki bölgelerdeki Rus kontrolünü fiilen tanımasını sağlıyor.

Bir diğer büyük fark ise Zaporijya nükleer santralinin Ukrayna'ya iade edilmesi, ancak ABD kontrolünde tutulması ve hem Rusya'ya hem de Ukrayna'ya elektrik verilmesine yönelik. Karşı planda Rusya'ya elektrik sağlamaktan hiç bahsedilmiyor.

ABD'nin 17 Nisan tarihli teklifi, Rusya'ya uygulanan 11 yıllık yaptırımların durdurulmasını taahhüt ederken, karşı plan sürdürülebilir bir barıştan sonra kademeli bir gevşeme öneriyor.

Witkoff planında Rusya'da tutulan Ukraynalı çocuklardan açıkça bahsedilmiyor, ancak bu Avrupa-Ukrayna tepkisinin merkezinde yer alıyor.

Paskalya ateşkesi sonrasında saldırılar

Ukrayna ordusu 21 Nisan'da, Moskova'nın ilan ettiği 30 saatlik "Paskalya ateşkesinin" bitişinin ardından, Rusya'nın birden fazla bölgede insansız hava araçlarıyla (İHA) saldırı düzenlediğini açıklamıştı.

Kiev, Herson, Zaporijya ve Mikolayiv gibi pek çok kentte hava saldırısı uyarı sirenleri çaldı.

Ateşkes boyunca da iki taraf birbirini ihlallerle suçlamıştı.

Ukrayna lideri Volodimir Zelenskiy Pazar günkü açıklamasında, Rusya'nın 19 Nisan'da ilan ettiği Paskalya Bayramı ateşkesine rağmen saldırıların sürdüğünü söylemişti.

BBC'nin Ukrayna'daki muhabirleri, ateşkes süresince cephelerin daha sakin olduğunu bildirdi.

Putin'in ateşkes kararı, ABD Başkanı Donald Trump'ın barış görüşmelerinde bir ilerleme görülmezse Amerika'nın Rusya ile Ukrayna arasında arabuluculuktan vazgeçeceğini söylemesinden bir gün sonra geldi.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, çatışmaların birçok cephede sürdüğünü söyledi ve Putin'e, ilan ettiği sürpriz ateşkesi 20 Nisan'daki bitiş tarihinin ötesine uzatarak "barışa bir şans vermesi" çağrısında bulundu.

Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sybiha ise Putin'in Paskalya ateşkesi önerisine doğrudan "evet" ya da "hayır" yanıtını vermedi ancak Putin'in sözlerine "güvenilemeyeceğini" söyledi

"Rusya, tam ve koşulsuz 30 günlük ateşkes önerisini istediği zaman kabul edebilir" diyen Sybiha, Mart ayında ABD'nin önerdiği 30 günlük kapsamlı ateşkesi Ukrayna'nın kabul ettiğini, ancak Rusya'nın bunun yerine "Ukrayna'ya yönelik terörü artırdığını" öne sürdü.